Bursa Malaysia ni apa? Bursa Malaysia ni tempat di mana korang boleh beli dan jual saham-saham syarikat yang tersenarai di Malaysia. Saham ni macam sekeping kertas yang mewakili sebahagian daripada syarikat tu. Kalau korang ada saham syarikat tu, korang ada hak untuk dapat untung daripada syarikat tu.
Tapi macam mana nak beli dan jual saham? Korang kena ada akaun dengan broker saham dulu. Broker saham ni macam orang tengah yang tolong korang uruskan urusan beli dan jual saham. Korang boleh pilih broker saham yang sesuai dengan keperluan korang, sama ada online atau offline, mahal atau murah, cepat atau lambat, dan lain-lain.
Lepas tu, korang kena ada modal untuk pelaburan. Modal ni macam duit yang korang guna untuk beli saham. Korang boleh guna duit simpanan korang, atau pinjam dari bank, atau cari dari sumber lain. Tapi jangan pinjam lebih daripada kemampuan korang bayar balik ye, nanti susah.
Bila dah ada akaun broker saham dan modal, korang boleh mula beli saham yang korang suka. Tapi jangan main belasah je, kena buat research dulu. Research ni macam kaji selidik tentang syarikat-syarikat yang korang nak beli saham dia. Korang kena tahu latar belakang syarikat tu, prestasi kewangan dia, prospek masa depan dia, dan faktor-faktor lain yang boleh mempengaruhi harga saham dia.
Korang boleh dapatkan maklumat ni dari laporan tahunan syarikat tu, berita-berita ekonomi, analisis pakar-pakar saham, atau sumber-sumber lain yang boleh dipercayai. Jangan percaya cakap orang sembarangan ye, nanti kena tipu.
Bila dah buat research, korang boleh tentukan harga belian dan jualan saham yang korang nak. Harga belian ni macam harga yang korang sanggup bayar untuk beli saham tu. Harga jualan ni macam harga yang korang nak jual balik saham tu untuk dapat untung.
Cara paling mudah untuk tentukan harga ni adalah dengan guna kaedah P/E ratio. P/E ratio ni macam nisbah antara harga saham dengan pendapatan bersih per saham (EPS) syarikat tu. EPS ni macam jumlah untung bersih syarikat tu bahagi dengan jumlah saham beredar syarikat tu.
Contohnya, kalau syarikat A ada 100 juta saham beredar, dan untung bersih dia tahun lepas adalah 10 juta ringgit, maka EPS dia adalah 10 sen (10 juta / 100 juta). Kalau harga saham A sekarang adalah 1 ringgit, maka P/E ratio dia adalah 10 (1 / 0.1).
P/E ratio ni boleh digunakan untuk bandingkan syarikat-syarikat yang berada dalam industri yang sama. Kalau P/E ratio satu syarikat lebih rendah daripada P/E ratio purata industri dia, maknanya saham syarikat tu undervalued, atau murah. Kalau P/E ratio satu syarikat lebih tinggi daripada P/E ratio purata industri dia, maknanya saham syarikat tu overvalued, atau mahal.
Jadi, korang boleh guna P/E ratio ni untuk tentukan harga belian dan jualan saham korang. Contohnya, kalau korang nak beli saham syarikat A yang P/E ratio dia 10, dan purata industri dia 15, korang boleh beli saham A dengan harga 1 ringgit atau kurang. Kalau korang nak jual saham A, korang boleh jual dengan harga 1.50 ringgit atau lebih.
Tapi jangan lupa, P/E ratio ni bukan satu-satunya faktor yang perlu diambil kira. Korang kena tengok juga faktor-faktor lain yang boleh mempengaruhi harga saham, seperti permintaan dan penawaran, sentimen pasaran, berita-berita politik, sosial, dan sebagainya.
Bila dah tentukan harga belian dan jualan saham korang, korang boleh buat order dengan broker saham korang. Order ni macam arahan yang korang bagi kat broker saham untuk beli atau jual saham korang pada harga yang korang nak. Ada dua jenis order yang biasa digunakan, iaitu market order dan limit order.
Market order ni macam order yang korang bagi kat broker saham untuk beli atau jual saham korang pada harga pasaran semasa. Contohnya, kalau harga saham A sekarang adalah 1.20 ringgit, dan korang nak beli 1000 unit saham A dengan market order, maka broker saham akan beli 1000 unit saham A untuk korang pada harga 1.20 ringgit atau lebih dekat dengan harga tu.
Limit order ni macam order yang korang bagi kat broker saham untuk beli atau jual saham korang pada harga yang korang tetapkan. Contohnya, kalau harga saham A sekarang adalah 1.20 ringgit, dan korang nak beli 1000 unit saham A dengan limit order pada harga 1 ringgit, maka broker saham akan tunggu sampai harga saham A turun ke 1 ringgit atau kurang baru beli 1000 unit saham A untuk korang.
Kelebihan market order adalah ia cepat dan mudah. Korang tak perlu tunggu lama untuk dapatkan saham yang korang nak. Kekurangan market order adalah ia tak menjamin harga yang korang nak. Korang mungkin kena bayar lebih mahal atau jual lebih murah daripada harga yang korang inginkan.
Kelebihan limit order adalah ia menjamin harga yang korang nak. Korang boleh beli atau jual saham pada harga yang sesuai dengan budget dan target korang. Kekurangan limit order adalah ia lambat dan susah. Korang kena tunggu sampai harga saham mencapai tahap yang korang nak. Kadang-kadang tak sampai pun.
Jadi, korang kena bijak pilih jenis order yang sesuai dengan keadaan pasaran dan strategi pelaburan korang. Kalau pasaran aktif dan berubah-ubah cepat, korang boleh guna market order untuk cepat masuk dan keluar pasaran. Kalau pasaran tenang dan stabil, korang boleh guna limit order untuk dapatkan harga yang optimum.
Bila dah buat order, broker saham akan tolong uruskan urusan beli dan jual saham untuk korang. Korang kena bayar yuran atau komisen kepada broker saham untuk perkhidmatan dia. Yuran ni bergantung pada broker saham yang korang pilih, jumlah unit saham yang korang beli atau jual, dan nilai transaksi yang terlibat.
Bila dah selesai urusan beli dan jual saham, broker saham akan hantar resit atau penyata akaun kepada korong untuk rekod dan rujukan. Resit ni akan tunjukkan maklumat seperti nama syarikat, jumlah unit saham, harga belian atau jualan, tarikh transaksi, yuran broker, cukai transaksi, dan jumlah bayaran bersih.
Korang kena simpan resit ni baik-baik untuk bukti pembelian atau penjualan saham korong. Resit ni juga berguna untuk kira untung rugi pelaburan korong dan bayar cukai pendapatan kepada kerajaan. Jadi, jangan sesekali hilang atau rosakkan resit ni ye.
Bila dah ada saham, korang boleh simpan saham tu dalam akaun simpanan saham (CDS) yang korang ada dengan broker saham korang. CDS ni macam bank yang simpan saham korang. Korang boleh tengok baki saham korang bila-bila masa dengan login ke akaun CDS korang.
Korang boleh dapat untung dari pelaburan saham korang dengan dua cara, iaitu dividen dan capital gain. Dividen ni macam bayaran bonus yang syarikat bagi kat pemegang saham dia setiap tahun atau setiap suku tahun. Capital gain ni macam untung yang korang dapat bila jual saham korang dengan harga lebih tinggi daripada harga beli korang.
Contohnya, kalau korang beli 1000 unit saham A dengan harga 1 ringgit seunit, dan syarikat A bagi dividen 5 sen seunit setiap tahun, maka korang akan dapat 50 ringgit setiap tahun sebagai dividen. Kalau korang jual 1000 unit saham A dengan harga 1.50 ringgit seunit, maka korang akan dapat 500 ringgit sebagai capital gain.
Tapi jangan lupa, pelaburan saham ni bukan senang dan selamat je. Ada juga risiko dan cabaran yang korang kena hadapi. Risiko ni macam kemungkinan yang korang rugi daripada pelaburan saham korang. Cabaran ni macam halangan atau masalah yang korang kena atasi untuk berjaya dalam pelaburan saham.
Antara risiko dan cabaran yang biasa dalam pelaburan saham adalah:
- Harga saham turun: Ini adalah risiko yang paling ketara dan paling kerap berlaku. Harga saham boleh turun kerana pelbagai sebab, seperti prestasi syarikat menurun, pasaran mengalami krisis, sentimen negatif melanda, dan sebagainya. Kalau harga saham turun lebih rendah daripada harga beli korang, maka korang akan rugi modal.
- Syarikat gulung tikar: Ini adalah risiko yang paling parah dan paling jarang berlaku. Syarikat boleh gulung tikar kerana pelbagai sebab, seperti kegagalan operasi, kebankrapan, penipuan, dan sebagainya. Kalau syarikat gulung tikar, maka saham syarikat tu akan jadi tidak bernilai, dan korang akan hilang semua modal.
- Dividen tidak dibayar: Ini adalah risiko yang agak biasa dan agak jarang berlaku. Syarikat boleh tidak membayar dividen kerana pelbagai sebab, seperti kekurangan tunai, keperluan modal, keputusan pengurusan, dan sebagainya. Kalau syarikat tidak membayar dividen, maka korang akan terlepas pendapatan pasif dari saham tu.
- Broker saham tak boleh dipercayai: Ini adalah cabaran yang agak biasa dan agak jarang berlaku. Broker saham boleh tak boleh dipercayai kerana pelbagai sebab, seperti penipuan, kesilapan, kelewatan, dan sebagainya. Kalau broker saham tak boleh dipercayai, maka korang akan susah untuk uruskan urusan beli dan jual saham korong.
- Emosi tak stabil: Ini adalah cabaran yang paling biasa dan paling kerap berlaku. Emosi boleh tak stabil kerana pelbagai sebab, seperti tamak, takut, marah, sedih, dan sebagainya. Kalau emosi tak stabil, maka korong akan susah untuk buat keputusan yang rasional dan bijak dalam pelaburan saham.
Jadi, macam mana nak elak atau kurangkan risiko dan cabaran ni? Ada beberapa tips yang boleh saya kongsi dengan lu orang:
- Buat research: Sebelum beli atau jual saham apa-apa syarikat, buat research dulu tentang syarikat tu. Tengok latar belakang dia, prestasi kewangan dia, prospek masa depan dia, dan faktor-faktor lain yang boleh mempengaruhi harga saham dia. Jangan beli atau jual saham berdasarkan kata-kata orang, rumor, atau spekulasi je.
- Diversify portfolio: Jangan letak semua telur dalam satu bakul. Beli saham dari pelbagai syarikat yang berada dalam pelbagai industri yang berbeza. Ini boleh kurangkan risiko korang terdedah kepada satu syarikat atau satu industri je. Kalau satu syarikat atau satu industri rugi, korang masih ada syarikat atau industri lain yang untung.
- Invest jangka panjang: Jangan terlalu fokus pada harga saham semasa. Fokus pada nilai saham masa depan. Beli saham syarikat yang mempunyai potensi untuk berkembang dan memberi pulangan yang tinggi dalam jangka panjang. Jangan jual saham secepat mungkin bila dapat untung sikit. Sabar dan tunggu sampai harga saham mencapai target korang.
- Pilih broker saham yang boleh dipercayai: Buat research juga tentang broker saham yang korang nak guna. Tengok reputasi dia, yuran dia, perkhidmatan dia, dan testimoni pelanggan dia. Pilih broker saham yang boleh dipercayai, murah, cepat, dan mesra pelanggan. Jangan terpedaya dengan broker saham yang menjanjikan benda-benda yang tak masuk akal.
- Kawal emosi: Jangan biarkan emosi menguasai diri korang. Jangan tamak bila untung, jangan takut bila rugi, jangan marah bila salah, jangan sedih bila gagal. Kawal emosi korang dengan berfikir positif, bersyukur, belajar dari kesilapan, dan berusaha untuk perbaiki kelemahan. Jangan lupa juga untuk rehat dan berseronok sekali-sekala.
Itu saja tips yang saya boleh kongsi dengan lu orang untuk jadi kaya dengan pelaburan bursa Malaysia. Saya harap lu orang dapat manfaat dari artikel blog saya ni. Kalau lu orang ada apa-apa soalan atau komen, boleh tinggalkan kat ruangan komen bawah ni. Saya akan cuba jawab secepat mungkin.
Terima kasih kerana sudi membaca artikel blog saya ni. Jangan lupa untuk share dengan kawan-kawan lu orang ye. Sampai jumpa lagi dalam artikel blog seterusnya. Selamat maju jaya!
